Η κλιματική κρίση είναι μια ανθρώπινη κρίση. Είναι εδώ τώρα με συνέπειες για όλους, παντού.
Ωστόσο, χώρες και κοινότητες με λιγότερους πόρους και λιγότερη ικανότητα προσαρμογής σε ένα όλο και πιο αφιλόξενο περιβάλλον, αντιμετωπίζουν τις χειρότερες επιπτώσεις.
Η κλιματική αλλαγή εντείνει τις απειλές για την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων, επιδεινώνοντας τη φτώχεια και τη βιώσιμη πρόσβαση σε τρόφιμα, νερό και μέσα διαβίωσης. Αυτά ανέφερε ο Andrew Harper, Ειδικός Σύμβουλος για τη Δράση για το Κλίμα στην Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, στο πλαίσιο της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP26) στη Γλασκώβη.
Μετά το τέλος μιας Διάσκεψης που υιοθέτησε μια Συμφωνία που θεωρείται ατελής και κατηγορήθηκε για αδυναμία, οι προκλήσεις παραμένουν ακόμη πολλές και επείγουσες.
Υπάρχει σήμερα μια ξεκάθαρη σύνδεση μεταξύ της κλιματικής έκτακτης ανάγκης και του αναγκαστικού εκτοπισμού, τονίζει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), εκφράζοντας θερμή παράκληση προς τους ηγέτες της COP26 τώρα μετά το τέλος της Διάσκεψης να μεταβούν από τα λόγια στις πράξεις και να ενισχύσουν τη στήριξη σε όσους αναγκάζονται να εκτοπιστούν και προς όσους τους φιλοξενούν, προκειμένου να αποτραπούν και να μετριαστούν οι απώλειες και οι καταστροφές στις πιο ευάλωτες περιοχές.
«Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που στηρίζουμε προέρχονται από χώρες που βρίσκονται στο μέτωπο των κλιματικών κρίσεων ή φιλοξενούνται σε κράτη που έχουν πληγεί σε αντίστοιχο βαθμό», δήλωσε ο Filippo Grandi, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. «Αντιμετωπίζουν κλιματικές καταστροφές όπως πλημμύρες, ξηρασίες και ερημοποίηση, οι οποίες καταστρέφουν βιοποριστικά μέσα, τροφοδοτούν συγκρούσεις και αναγκάζουν τους ανθρώπους να μετακινηθούν. Χρειαζόμαστε επειγόντως νέο τρόπο σκέψης, καινοτόμες ιδέες, χρηματοδότηση από τους πιο εύπορους και πολιτική βούληση μόνο και μόνο για να περιορίσουμε την κατάσταση».
Στην COP26 τονίσαμε, όπως σημειώνει ο Andrew Harper, Ειδικός Σύμβουλος για τη Δράση για το Κλίμα στην Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, τον αντίκτυπο της κλιματικής έκτακτης ανάγκης στους πρόσφυγες, τους εκτοπισμένους και τους απάτριδες. Το 90% των προσφύγων υπό την εντολή της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών και το 70% των εσωτερικά εκτοπισμένων ανθρώπων λόγω συγκρούσεων προέρχονται από χώρες που είναι από τις πιο ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή. Εκατομμύρια άλλοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους κάθε χρόνο λόγω καταστροφών που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες.
Οι εκτοπισμένες κοινότητες που ζουν σε ευάλωτες κλιματολογικές περιοχές αντιμετωπίζουν απειλές για τη ζωή και τα μέσα διαβίωσής τους. Χωρίς επαρκή βοήθεια για την προσαρμογή, οι κύκλοι της κρίσης και του εκτοπισμού θα συνεχιστούν και θα επιδεινωθούν.
Οι γυναίκες, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρίες και οι αυτόχθονες πληθυσμοί πλήττονται συχνά δυσανάλογα. Οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης και άλλες προσπάθειες για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων αυτών των ομάδων υπονομεύονται από τη συλλογική μας αμέλεια για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα και τη χρηματοδότηση της προσαρμογής.
Οι παγκόσμιοι ηγέτες πρέπει να διπλασιάσουν την οικοδόμηση άμυνας για εκείνους που έχουν πληγεί περισσότερο από την κλιματική κρίση. Αυτό θα απαιτήσει οικονομική, τεχνολογική υποστήριξη και χώρους διαμονής για όσους εργάζονται ήδη επιτόπου για να ενισχύσουν και να προστατεύσουν τις κοινότητές τους.
Τα κράτη πρέπει να εφαρμόσουν τις δεσμεύσεις τους να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας στους 1,5°C και να εξασφαλίσουν το μηδέν του πλανήτη μέχρι τα μέσα του αιώνα.
«Η συνεργασία με όσους ήδη υποφέρουν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ιδίως με όσους έχουν ξεριζωθεί από τα σπίτια τους, είναι κρίσιμης σημασίας για την επίτευξη επιτυχημένων λύσεων στην κλιματική έρευνα, την προσαρμογή και τις προσπάθειες μετριασμού. Όμως χρειάζονται διεθνή στήριξη και την χρειάζονται τώρα», αναφέρει ο κ. Grandi.
Πρέπει να εκπληρωθούν δεσμεύσεις για 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για τη χρηματοδότηση της δράσης για το κλίμα. Τα μισά από αυτά τα κεφάλαια πρέπει να χρησιμοποιηθούν για προσαρμογή.
Εάν αυτές οι προσπάθειες αποτύχουν, εκατομμύρια πρόσφυγες, εκτοπισμένοι και απάτριδες θα πληγούν σοβαρά.
Η κλιματική αλλαγή εντείνει τις ευαλωτότητες σε πολλές περιοχές
Ο Andrew Harper υπογραμμίζει πώς η κλιματική αλλαγή εντείνει ήδη τις ευαλωτότητες σε πολλές περιοχές που φιλοξενούν εκτοπισμένους ανθρώπους. Στο Αφγανιστάν, οι αυξανόμενες θερμοκρασίες και οι ξηρασίες έρχονται να προστεθούν στις επιπτώσεις από τα 40 χρόνια πολέμου, επιδεινώνοντας την έλλειψη τροφίμων σε μια χώρα με πάνω από 3,5 εκατ. εσωτερικά εκτοπισμένο πληθυσμό. Στη Μοζαμβίκη, οι εξεγέρσεις έχουν αναγκάσει 730.000 ανθρώπους να διαφύγουν καθώς η χώρα πλήττεται από τους κυκλώνες.
Στην περιοχή του Σαχέλ, οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν μιάμιση φορά πιο γρήγορα απ’ ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη και οι κλιματικές επιπτώσεις αυξάνουν τον ανταγωνισμό για τους πόρους σε περιοχές όπου οι ένοπλες ομάδες εκμεταλλεύονται ήδη την αδύναμη διακυβέρνηση, τη φτώχεια και τις εθνοτικές εντάσεις. Υποστηρίζοντας την Ενιαία Στρατηγική του ΟΗΕ για το Σαχέλ, η Ύπατη Αρμοστεία έχει ενώσει τις δυνάμεις εμπειρογνωμόνων προγνωστικής ανάλυσης στο πλαίσιο ενός διυπηρεσιακού προγράμματος προκειμένου να προβλεφθούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να υποστηριχθούν οι αναπτυξιακές, ανθρωπιστικές και ειρηνευτικές προσπάθειες.
Η Ύπατη Αρμοστεία δραστηριοποιείται σε 130 χώρες παρέχοντας προστασία και βοήθεια, ενώ στηρίζει τους ανθρώπους που έχουν εκτοπιστεί και τις κοινότητες που τους φιλοξενούν ώστε να προσαρμοστούν και να βρεθούν λύσεις, ενώ το κλίμα γίνεται όλο και πιο αφιλόξενο. «Εργαζόμαστε σε πολλές περιοχές που βιώνουν ήδη τις καταστροφικές συνέπειες της αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό», τόνισε ο κ. Harper. «Οι εκτοπισμένοι και οι κοινότητες υποδοχής τους χρειάζονται βοήθεια τώρα για να αποκτήσουν την αντοχή που χρειάζονται για να αντισταθούν στην επικείμενη αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων».
Οι συγκρούσεις, η βία και η κλιματική αλλαγή οδήγησαν σε αύξηση του εκτοπισμού
«Η διεθνής κοινότητα έχει αποτύχει στο να αποτρέψει τη βία, τις διώξεις και τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συνεχίζουν να ωθούν τους ανθρώπους μακριά από τις εστίες τους», δήλωσε ο Filippo Grandi. «Oι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δυσχεραίνουν τις υπάρχουσες ευαλωτότητες σε πολλές περιοχές που φιλοξενούν αναγκαστικά εκτοπισμένους ανθρώπους», πρόσθεσε.
Σχεδόν 51 εκατ. άνθρωποι βρίσκονται πλέον εκτοπισμένοι στο εσωτερικό της χώρας τους, καθώς οι συγκρούσεις και η βία μαίνονταν σε όλο τον κόσμο τους πρώτους έξι μήνες του 2021. Μεγάλο μέρος του νέου εσωτερικού εκτοπισμού σημειώθηκε στην Αφρική, όπως στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (1,3 εκατ.) και την Αιθιοπία (1,2 εκατ.). Τα φαινόμενα βίας στη Μιανμάρ και το Αφγανιστάν ανάγκασαν επίσης πολλούς ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2021.
Ο φονικός συνδυασμός των συγκρούσεων με τον κορονοϊό, τη φτώχεια, την επισιτιστική ανασφάλεια και την κλιματική κρίση έχει επιδεινώσει την ανθρωπιστική κατάσταση των εκτοπισμένων ανθρώπων, οι περισσότεροι από τους οποίους φιλοξενούνται σε αναπτυσσόμενες περιοχές.
«Η διεθνής κοινότητα πρέπει να πολλαπλασιάσει τις προσπάθειές της για να επιτευχθεί ειρήνη και παράλληλα να διασφαλίσει τη διαθεσιμότητα πόρων για τους εκτοπισμένους πληθυσμούς και τις κοινότητες υποδοχής τους», υπογράμμισε ο κ. Grandi.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Dialogos
https://dialogos.com.cy/o-kosmos-meta-tin-cop26-ora-na-analavoyme-drasi-gia-toys-viaia-ektopismenoys/